Ölünceye Kadar Bakma Akdi
Tanım : Ölünceye kadar bakma akdi bir malın devri karşılığında bir kimsenin
ölünceye kadar bakılmasını gerektiren bir akittir.
İstenen Belge ve Bilgiler :
Akit Tapu Sicil Müdürlüğünce Yapılacaksa;
Temlik edilecek taşınmaz malın varsa tapu senedi, yoksa taşınmaz malın ada ve parsel numarasını belirtir belge veya malikin sözlü beyanı,
Bakım alacaklısı, bakım borçlusu veya yetkili temsilcilerinin ve iki tanığın fotoğraflı nüfus cüzdanları veya pasaportları,
Bakım alacaklısının bir, bakım borçlusunun iki adet son altı ay içinde çekilmiş 6 x 4 cm. büyüklüğünde vesikalık fotoğrafı,
Akit Noter veya Sulh Hakimliğinde Yapılmış İse;
Kanuni şekline uygun olarak düzenlenmiş sözleşmenin aslı veya onaylı örneği,
Sözleşmede bakım borçlusuna, taşınmaz malın adına tescilini isteme yetkisi
verilmişse, borçlunun yazılı istemi yeterlidir. Sözleşmede bu yetki verilmemişse
tescil için bakım alacaklısının (taşınmazı temlik edenin) istemi veya mahkeme kararı,
Bakım borçlusunun bir adet son alt ay içinde çekilmiş 6 x 4cm. büyüklüğünde vesikalık fotoğrafı.
İşlemin Mali Yönü :
Taşınmaz malların ölünceye kadar bakma akdine dayanarak devir ve iktisabında,
taşınmaz malın genel beyan döneminde beyan edilen emlak vergisi değerinden (diğer
yıllarda bir önceki senenin emlak vergisi değerine her yıl Vergi Usul Kanunu hükümleri
uyarınca belirlenen yeniden değerleme oranı uygulanmak suretiyle bulunacak değerden)
az olmamak üzere beyan edilecek değeri üzerinden, bakım borçlusu ve bakım alacaklısından
ayrı ayrı binde 10 oranında tapu harcı tahsil edilir.
Ayrıca, Kanuni İpotek Tesisi talebinde bulunulur ise; teminat gösterilecek miktar üzerinden binde 2,4 oranında harç tahsil edilir.
Taşınmaz malın varsa veraset ve intikal vergisi ve vakıf taviz ilişiği kestirilir.
Döner Sermaye İşletmesince belirtilen tarifeye göre ücret ve Eğitim Katkı Payı tahsil ettirilir.
Not :
B.K. 511 ve takip eden maddeleri ölünceye kadar bakma akdinin şekil ve şartlarını
düzenlemiştir.
Ölünceye kadar bakma akdi ile her iki tarafta borç altına girmektedir. Bakılacak
kimse kendisini ölünceye kadar bakıp beslemek, görüp gözetmek kaydı ile gayrimenkulünü
bakım borçlusuna devretmekte, bakım borçlusu da ölünceye kadar bakıp beslemek yükümlülüğü
altına girmektedir. Birbirlerine kanunen bakmakla yükümlü olanlar arasında yapılan
akitler gerçeğe uymadığında geçersizdir.
Sözleşmenin yapılması ile gayrimenkul bakım borçlusuna geçer ve bakım borçlusu gayrimenkulün
tasarruf haklarını elde eder.
Kanun bu yüzden bakım alacaklısına temlik ettiği gayrimenkulün üzerindeki kanuni
ipotek hakkını tanımıştır. Gayrimenkulün devrinden itibaren üç ay içinde Tapu Sicil
Müdürlüğü’ne müracaat ile bu hak kullanılabilir.
Taraflar arasında düzenlenen sözleşmede temlik olunan gayrimenkul bakım alacaklısına
ait olabileceği gibi üçüncü bir kişiye de ait olabilir.
Bakılacak kimse kendisinin bakılmadığını iddia ederse yapılan akdin zamanla bazı
nedenlerle çekilmez hale gelmesi durumunda,
Bakım alacaklısının ölmesi durumunda (B.K.517) ölümünün vuku bulduğu tarihten itibaren
bir yıl içinde taraflar akdin feshi için dava açabilirler. Açılan bu dava ile bakım
alacaklısı temlik ettiği gayrimenkulü geri alamazsa bile ömür boyu geçimini sağlayacak
bir gelirin kendisine verilmesini sağlayabilir.
Ölünceye kadar bakma akdi ile ilgili Tapu Sicil Müdürlüklerinde düzenlenen resmi
senedin özel bir şekli vardır. Bu şekil şartlarına uyulması gerekmektedir; vasiyet
şeklinde yapılmayan sözleşme geçersizdir. Bu sözleşmeyi yapan tarafların reşit ve
mümeyyiz olması gerekmektedir.
Yaşlılık nedeniyle haciz altına alınmış kimseler ile vesayet altındaki kimselerin
ÖKBA bakılacak taraf olarak sözleşme yapmaları kanuni temsilcileri vasıtası ile
mümkündür.